Làng Biệt Thự Cổ Đà Lạt hay còn được du khách quen gọi là Làng Pháp Đà Lạt. Đây là một trong những điểm nhấn của du lịch Đà Lạt. Nơi được mệnh danh là Lapetit Paris hay một tiểu Paris ở Việt Nam. Hãy cùng Dalat Holiday Travel tìm hiểu về những ngôi biệt thự cổ nổi tiếng này.
Giới Thiệu Về Làng Biệt Thự Cổ Đà Lạt.
Năm 1893 bác sỹ người Pháp gốc Thụy Sỹ tên Alexander Yersin khám phá ra cao nguyên Langbiang. Và vào khoảng đầu những năm 1900 người Pháp bắt đầu cho xây dựng khu nghỉ dưỡng cho quân nhân của họ ở tại Đà Lạt. Cho đến sau năm 1975 người Pháp ra đi để lại cho Đà Lạt khoảng hơn 2000 căn biệt thự lớn nhỏ và đặc biệt rằng không có căn nào giống căn nào cả. Gần như những ngôi biệt thự này còn nguyên vẹn cho đến ngày nay bởi Đà Lạt không bị ảnh hưởng bởi bom đạn.
Và không cần đi đâu xa, du khách có thể đến với khu nghỉ dưỡng – làng biệt thự cổ Cadasa Đà Lạt. Nằm ẩn mình ngay giữa rừng thông với vẻ đẹp hoang sơ trong không gian yên bình dọc hai bên đường Trần Hưng Đạo thành phố Đà Lạt. Gọi là làng biệt thự nhưng ở đây chỉ có khoảng gần 20 căn với những phong cách kiến trúc khác nhau và mang đậm chất Pháp. Đây vốn là dinh thự nghỉ dưỡng của những quan chức, quân nhân người Pháp và chế độ cũ của Việt Nam Cộng Hòa. Bị bỏ hoang rất nhiều năm và đang bị xuống cấp nghiêm trọng. Nhưng lại đặc biệt có giá trị về mặt kiến trúc và lịch sử văn hóa của Đà Lạt. Sau khi được tôn tạo. Làng biệt thự Cadasa đã làm cho đường Trần Hưng Đạo thành cung đường đẹp nhất Đà Lạt. Và rất may mắn, nhờ sự khéo léo của các kiến trúc sư. Sau khi cải tạo, nâng cấp những căn biệt thự ở đây vẫn giữ được vẻ đẹp nguyên sơ
Người ta thường nói rằng, đến Đà Lạt mà không đến ngắm những ngôi biệt thự ẩn mình giữa rừng thông. Thì đó chính là một thiếu sót lớn khi đến với Đà Lạt. Thành phố này không chỉ đẹp bởi những thứ tự nhiên. Mà còn đẹp bởi nét kiến trúc độc đáo có một không hai trên dải đất hình chữ S này. Đó chính là những mái ngói rêu phong cổ kính nằm e ấp dưới những rặng thông già.
Làng Biệt Thự Cổ Đà Lạt Có Từ Khi Nào?
Đà Lạt nơi được ví là một Lapettit Paris hay một tiểu Paris thu nhỏ giữa lòng phố hoa. Nơi đây nổi tiếng với những Làng Biệt Thự Cổ đến cả trăm tuổi. Với trên 2000 căn biệt thự khác nhau về kiến trúc. Và cũng là nền tảng cho việc quy hoạch kiến trúc của Đà Lạt sau này. Phố trong Rừng, chính vì lẽ đó mà Đà Lạt không hề có nhà cao tầng. Tạo nên một nét riêng biệt về mặt kiến trúc, cảnh quan vô cùng hấp dẫn của phố Núi.
Một mốc lịch sử vô cùng quan trọng đối với thành phố Đà Lạt đó là năm 1893. Một ông bác sỹ người Pháp gốc Thụy Sỹ đã khám phá ra cao nguyên Langbiang. Đó chính là ông Alexander Yersin. Người có công đầu trong việc xây dựng thành phố Đà Lạt có một hình hài như ngày hôm nay.
Đầu những năm 1900 người Pháp bắt đầu cho kiến trúc sư của họ qua Đà Lạt để khảo sát, thiết kế xây dựng những ngôi biệt thự. Làm nơi nghỉ dưỡng cho quân nhân của họ như một quê hương thứ hai vậy. Họ liên tục cho xây dựng trong vòng khoảng 40 năm, tức là từ năm 1900 đến 1940. Hầu hết tất cả các ngôi biệt thự cổ tại Đà Lạt đều do người Pháp xây dựng. Những công trình từ sau năm 40 trở lại đây thì có sự góp sức của những kiến trúc sư người Việt Nam. Những người này là sinh viên ưu tú được đào tạo tại trường Cao Đẳng Mỹ Thuật Đông Dương.
Chính những con người này đã tạo nên những ngôi nhà thấp thoáng bên triền đồi. Ánh nắng chiếu le lói qua những tán thông già càng tô đẹp thêm nét cổ kính. Lung linh huyền ảo đến lạ thường, tạo nên Làng Biệt Thự Cổ Đà Lạt ngày nay.
Tọa lạc ngay trung tâm thành phố nhưng Làng Biệt Thự Cổ Đà Lạt vẫn giữ được cho mình nét riêng biệt. Một nơi vô cùng yên tĩnh, không gian thoáng đãng, cảnh sắc tuyệt đẹp. Vẫn giữ được nét “phố trong rừng” tạo nên sự thích thú của du khách khi ghé thăm nơi đây. Hoặc có nhiều du khách chọn nơi đây làm chỗ lưu trú cho chuyến du lịch Đà Lạt của mình.
Trải qua cả gần một thế kỷ, Làng Biệt Thự Cổ Đà Lạt được ví như một nhân chứng sống qua những thời kỳ lịch sử của Đà Lạt. Đến đây, du khách như được trở về những tháng ngày xa hoa của giới thượng lưu Pháp ngày xưa. Được tận mắt chiêm ngưỡng những nét kiến trúc cổ kính nhưng vô cùng độc đáo. Có một không hai tại Đông Dương. Như: công tắc đèn âm tường, tủ đồ âm tường, sàn ốp gỗ quý… Các vật dụng sinh hoạt vô cùng hiện đại không thua kém gì ngày nay. Điều đặc biệt là tất cả các căn phòng đều được trang bị lò sưởi vì thời tiết Đà Lạt lúc ấy rất lạnh. Và căn phòng nào cũng có cửa để đón ánh sáng tự nhiên từ bên ngoài hoa viên.
Nét Kiến Trúc Của Làng Biệt Thự Cổ Đà Lạt.
Vật liệu để xây nên những ngôi biệt thự cổ này cũng khá là đặc biệt. Phần lớn được xây bằng đá chẻ (đá hộc) với chất kết dính chủ yếu là cát và vôi. Điều đặc biệt ở đây đá xây 2 hàng, nhưng không sát nhau mà cách nhau khoảng 15cm. Ở giữa người Pháp đổ xỉ than vào để hút ẩm ở những tầng hầm. Những tầng nổi cũng như vậy để cho có mùa đông ấm và mùa hè thì mát mẻ vì xỉ than cách nhiệt khá tốt. Thêm nét đặc biệt nữa là không có căn biệt thự nào ở đây cao quá 3 tầng mà chỉ ẩn mình lấp ló dưới tán thông già. Trong mỗi căn phòng ở đây đều có lò sưởi và cửa sổ thông với hoa viên phía bên ngoài tạo cho du khách đang sống trong một không gian mở đúng nghĩa. Gần gũi với thiên nhiên tạo ra một nét duyên riêng của phố trong rừng.
Thành phố trong rừng nổi tiếng bởi khí hậu mát lành quanh năm với các biệt thự cổ. Mang đậm phong cách kiến trúc Pháp sang trọng và quý phái. Có dịp đi du lịch Đà Lạt, du khách có thể lựa chọn các khách sạn như Empress, Cadasa, Anamandara… Tất cả đều được thiết kế từ nội thất đến ngoài thất như ở Pháp để tận hưởng cảm giác như đang nằm trong lòng thủ đô Paris của nước Pháp.
Người Pháp chọn cách xây dựng những ngôi biệt thự này bám theo dạng địa hình. Không được phép xây bờ taluy cao tránh gây nguy hiểm, sạt lở. Những ngôi nhà này năm trên đường đồng mức, có hoa viên xung quanh, tầm nhìn đẹp. Tuy nhiên không được xây quá gần nhau và không được xây sát đường đi.
Giới quan chức cấp cao ngày xưa và giới thượng lưu sẽ có những căn biệt thự với diện tích 1500 mét vuông trở lên. Được xây dựng ở trên các cung đường như: Trần Hưng Đạo, Lê Lai, Lê Hồng Phong, Nguyễn Du ngày nay. Giới chức thấp hơn và tầng lớp trung lưu sẽ có những căn nhà có diện tích nhỏ hơn một chút. Khoảng 1000 mét vuông, hiện vẫn còn những căn ở trên đường: Hai Bà Trưng, Hoàng Diệu, Bùi Thị Xuân, Hùng Vương…
Nguồn sưu tầm Hà Đình Tiến
